Ontdek de wereld van de vleermuizen in Orval

Op 26 augustus, de laatste zaterdag van de maand, is het de Nacht van de Vleermuis. In de provincie Luxemburg kan je samen met de natuurvereniging Natagora deze nachtelijke zoogdiertjes observeren.

Wil je meer weten over dit gevleugeld diertje, dat ten onrechte een slechte reputatie heeft, kom dan naar Villers-devant-Orval, waar ook de befaamde cisterciënzerabdij een bezoek meer dan waard is …

FTLB-P.Willems

De Hostellerie d’Orval is het beginpunt van het “vleermuizen” parcours dat wandelaars toelichting verstrekt over de levenswijze van deze dieren en de beschermde omgeving die ze nodig hebben om te overleven. Het parcours loopt door de vallei van La Marche, een Natura 2000 gebied van 17 ha. De site wordt gekenmerkt door de Gaumse cuesta, een reliëf dat ontstaan is door verschillende erosies.  De kalksteengrond is een uitstekende biotoop voor bijzondere planten zoals de wilde marjolein, het ruig klokje en de gele kornoelje.

De natte vallei heeft een turbulente geschiedenis achter de rug! In de 16^e eeuw ontwikkelden de monniken hier een belangrijke ijzernijverheid. De smeltovens werden aangedreven door het water uit het meer, dat gevoed werd door 3 riviertjes uit de vallei (de Williers, La Mouline en de Courwez).  Met het verval van de abdij na de Franse Revolutie verdween ook de ijzernijverheid.  Het overtollige water uit de vallei werd afgevoerd zodat er vee kon grazen.et wat De smelterijen maakten plaats voor boerderijen … Vandaag is Orval een spirituele plek die erg gewaardeerd wordt bij heel wat toeristen.

FTLB-B.Petit

De vleermuizen wandeling (5,5 km) is gemakkelijk en plezierig om te doen met de familie. Daarnaast zijn er nog 2 andere wandelingen, eentje naar Chameleux van 11,5 km en eentje van 6,5km die de grenspalen volgt die destijds geplaatst werden door de monniken om het domein van de abdij van Orval af te bakenen …

Klaar voor de start?

De « vleermuizen » wandeling is ingedeeld in 3 zones. In elk van deze zones bevindt zich een didactisch paneel met leuke weetjes over de vleermuizen en hun biotoop.

Zone 1

De eerste zone om door te wandelen is 2,5 km lang. Het vochtige grasland werd vroeger afgewaterd om er vee te laten grazen. Vandaag wordt deze zone bewust vochtig gehouden zodat het een ideaal milieu is voor insecten die het basisvoedsel zijn van vleermuizen. Ook de bomen zijn belangrijk omdat sommige vleermuissoorten er graag in schuilen. Ter plaatse merk je dat het pad langs beide kanten is afgezoomd met struiken die een soort tunnel vormen. Dat is belangrijk voor de kleine hoefijzerneus, een vleermuissoort, die zich hier bij voorkeur verplaatst en open ruimtes zoals bv. in een open plek in het bos vermijdt.

FTLB-B. Petit

Overdekte passage, ideaal voor de « kleine hoefijzerneus” vleermuis – FTLB-B. Petit

In België leven nog zo’n 21 vleermuissoorten waarvan een aantal zich schuil houden in het domein van Orval.  Toen In de jaren 70 de vleermuispopulatie fel achteruit ging, werd men zich bewust van de noodzaak om deze kleine zoogdieren te beschermen. Vier van de vleermuissoorten die absolute bescherming verdienen, hebben een schuilplaats gevonden in de vallei van Orval:

De grote hoefijzerneus – Gathoye Jean-Claude

• de grote hoefijzerneus, met een neus in de vorm van een hoefijzer! Dit diertje dat amper 30 gram weegt, voedt zich met insecten met een harde schil zoals de mestkever en rozenkever. Om zijn voedsel te vangen verschalkt hij zich op een tak om zich dan op zijn prooi te storten.
• de kleine hoefijzerneus die slechts 5 gram weegt! Hij jaagt vooral op nachtvlinders, spinnen en muggen.
• de grootoor vleermuis met een spanwijdte van 20 à 24 cm de vale vleermuis, die met een spanwijdte van 45 cm, de grootste is in zijn soort.
• Onlangs werd er ook een vijfde zeldzame soort opgemerkt, de mopsvleermuis die te herkennen is aan haar kleine gedrongen snuit die lijkt op die van een mopshond.

De grootoor vleermuis – Gathoye Jean-Claude

De vallei van Orval is een paradijs voor deze vleermuizen die hier voldoende ruimte en voedsel vinden om te overleven. Tijdens de winter houden ze hun winterslaap in de gewelfde kelders van de abdij en in de oude smederijen. Na de winter vliegen ze uit naar de vallei om te eten en om zich voort te planten.

Tijdens het wandelen, merk je hier en daar een waterpoel of houtstapel op. De plassen met stilstaand water zijn heel belangrijk omdat de larven van libellen en muggen er in opgroeien. Vleermuizen zijn er dol op! Wat de houtstapels betreft, daar huizen spinnen, pissebedden en wormen in … en dat zijn ook gegeerde hapjes!

Zone 2

Na 3 km belanden we in de tweede zone. De minder sportieve wandelaars kunnen hier een kortere weg nemen. Een tip : stap nog een beetje door anders mist u de Schotse Highland runderen!

L. Aprosio

Hier opent zich een groot weiland. Het lage struikgewas is nog slechts aanwezig aan één kant. De vruchten van haagbeuk, hazelaar en meidoorn dienen als voedsel voor vogels zoals de boomklever en de mees. Kattenkruid, engelwortel en moerasspirea zijn typische planten voor de Gaumse kalksteengrond.

Het grasland wordt op een duurzame manier bewerkt om de biodiversiteit te bevorderen. Slechts een kleine kudde Highland runderen grazen hier gedurende 7 maanden op het jaar. Zo wordt het land op een natuurlijke manier bemest en vermijdt men schade die grotere kuddes kunnen veroorzaken. Highland runderen kunnen tegen een stootje, ze overleven barre weersomstandigheden en strenge winters.

De uitwerpselen van de runderen zijn een uitstekende natuurlijke meststof en trekken mestkevers aan.  Daar zijn de grote hoefijzerneus en de vale vleermuis dol op.

Duurzame weide – FTLB-B.Petit

Interactief informatiebord – FTLB-B. Petit

Zone 3

De tocht gaat verder naar een ander infobord met uitleg over de biodiversiteit van het grasland.  We steken een klein bos door en komen aan de weg die leidt naar Chameleux en de  Gallo-Romeinste site , een oude relais voor Romeinse soldaten en reizigers die hier gebouwd werd langs de Romeinse weg Reims – Trier.

Houten brug – FTLB-B.Petit

Een laatste infobord schetst de geschiedenis en de geografie van deze cisterciënzer vallei. Linksaf komen we terug bij de hostellerie, het einde van de wandeling. Vergeet niet om de abdij te bezoeken, mocht je dat nog niet gedaan hebben.

Download de wandelkaart hier!

Bronnen : http://www.orval.be/fr/31/Reserve-naturelle

http://www.soleildegaume.be