Blog « Blik op de Ardennen »

Welkom op het blog Blik op de Ardennen !
U vindt hier allerlei informatie over Belgisch Luxemburg: natuur, gastronomie, trektochten, ideeën voor uitstapjes, speciale ontdekkingen… Belgisch Luxemburg komt op een verbazingwekkende manier tot leven dankzij de artikelen van onze redacteurs, ambassadeurs en andere liefhebbers.

De bever voelt zich thuis in de Ardennen

20
mrt
2017

Door 20 maart 2017 Categorieën Natuur Geen commentaar

Moesten we tien jaar geleden ons uiterste best doen om een plek te vinden waar eventueel bevers zouden kunnen zitten, tegenwoordig is het in de Ardennen eerder een opgave geworden om een vallei te vinden waar deze grootste knaagdieren van Europa nog niet te vinden zijn. In vijftien jaar tijd is de populatie in België gegroeid van nul tot rond de duizend.

In 1848 werd de laatste bever in België uitgeroeid. Het dier, dat van oorsprong wel degelijk in Europa thuishoorde, was zo geliefd door zijn bont, zijn bevergeil (dat een helende werking zou hebben) en zijn vlees. Zo zijn ze destijds allemaal door toedoen van de mens verdwenen.

Maar hij is terug! Ook door toedoen van de mens. In dit geval ging het om een groep bevervrienden die tussen 1998 en 2000 op min of meer illegale wijze vanuit de Duitse Eiffel en vanuit Beieren 101 bevers op verschillende plaatsen in Wallonië heeft uitgezet.

Was deze actie een pure gok of natuurwetenschappelijk berekend? We zullen het nooit weten, want het onderwerp ligt bij de Waalse DNF (le Département de la Nature et des Forêts) nog altijd gevoelig en de groep houdt zich gedeisd. Maar daar hebben onze bevers zich nooit mee bemoeid. Van Wallonië trokken ze door naar Vlaanderen en inmiddels zijn we talrijke generaties verder.

diapresentatie (1a)

© Jorn van den Bogaert

Harde werkers en stille genieters

Dat de bever het in de Ardense wateren naar zijn zin heeft, daar is geen twijfel over mogelijk. Een bever maakt weinig geluid. Alleen als er gevaar dreigt, zal hij proberen om klappend met zijn staart op het water de vijand weg te jagen. En zien zal je hem ook niet snel. De bever is een dagdier en trekt er in rustige gebieden vooral  ’s morgens op uit. In gebieden waar het drukker is, zal hij eerder  ’s avonds of ’s nachts op pad gaan. Een bever spotten is weggelegd voor mensen met veel geduld. Maar als de bever zich ergens in een valleitje heeft gesetteld, dan is dat ook meteen duidelijk: knaagsporen, omgevallen bomen, dammen, burchten van opgestapelde takken, glijsporen op de oevers,… Bevers zijn ongelofelijk harde werkers en transformeren in no-time een stromend beekje in een voor hen ideaal leefgebied van dammen en stilstaande poelen.

© B&B Vallée de l’Ourthe

© B&B Vallée de l’Ourthe 

Ed & Willem aan het werk

Met zijn sterke en vlijmscherpe voortanden knaagt de bever met gemak een boom om. Dit doet hij in eerste instantie om ervan te eten. Een bever eet (en velen van ons vergissen zich hierin) géén vis, maar alleen plantaardig materiaal. Van de boom eet hij alleen de blaadjes, de takjes en de bast. Het pure hout dat overblijft, gebruikt hij om er dammen en burchten van te bouwen.

Dammen bouwt hij om te zorgen dat het waterpeil van zijn leefomgeving hoog genoeg staat. Zo zorgt hij ervoor dat de ingang van zijn hol, de burcht (of in diepere rivieren gewoon een gat in de oever) altijd onder water staat, zodat er geen vijanden binnen kunnen komen. Zijn hol zelf ligt echter lekker droog. De dammen kunnen enorm groot zijn en zijn, uiteraard ook door de bever zelf, met leem van de beek- of de rivierbodem waterdicht gemaakt. Achter de dam is er een mooie poel van stilstaand water ontstaan, een fantastisch leefgebied voor allerlei soorten moerasplanten, insecten, libellen, amfibieën en vissen. Het werk van de bever is dus zeer gunstig voor de biodiversiteit, want zelfs de zwarte ooievaar die van het rijke aanbod aan amfibieën geniet, voelt zich sinds enige tijd opnieuw thuis in de Ardennen.

© Jorn van den Bogaert

© Jorn van den Bogaert

Jonge bevertjes

Toch is niet iedereen blij met onze schattige vriend met zijn “hoge aaibaarheidsfactor”. Staat je huis in de buurt van een beek en loopt je tuin tot aan het water, dan kan het zomaar ineens gebeuren dat je ’s morgens uit het raam kijkt en ontdekt dat je mooie gazonnetje is veranderd in een moeras. “Er zijn teveel bevers”, zeggen de mensen die er “last” van hebben. “Er komen er nooit te veel”, zeggen de kenners en natuurliefhebbers.

Vader en moeder bever blijven elkaar in principe altijd trouw en krijgen, als alles goed gaat, jaarlijks een nest. De jongen die geboren worden blijven in eerste instantie bij de ouders en helpen bij de opvoeding van de volgende jongen. Bij de komst van het derde nest moeten de oudste kinderen hun eigen weg gaan vinden en worden (soms hardhandig) de deur gewezen. Zij moeten op zoek naar een eigen plekje en een partner om een eigen gezinnetje te stichten. Deze zoektocht verloopt vaak zeer moeizaam en veel bevers overleven het niet, doordat ze door anderen worden aangevallen. Ook als de beschikbare plaatsen om een nieuw territorium te beginnen schaarser worden dan zal de bever uiteindelijk niet overleven en zich niet voortplanten. Vandaar dit “nooit teveel”!

© Jorn van den Bogaert

© Jorn van den Bogaert

Rondleidingen met gids

Het leefgebied van bevers bezoeken met een gids, die van alles vertelt over het leven van deze interessante dieren, is echt indrukwekkend. Er zijn verschillende organisaties die beverwandelingen of beverexcursies aanbieden. Nooit beloven ze dat u een bever zult zien, want dat is vrijwel onmogelijk, zeker wanneer u in een groep bent. Maar alleen het zien van de constructies van deze dieren en de schitterende natuur is al meer dan de moeite waard. Mooie bevergebieden om te bezoeken in Belgisch Luxemburg zijn bijvoorbeeld Marcourt, Nadrin of Saint-Hubert.

Meer informatie is te vinden op:

NL:

www.landschapvzw.be

www.natuurgidsardennen.be

www.beverwerkgroep.be

FR:

www.compagnieardennaisederandonnee.be: download Blik op de Ardennen nummer 12 met een artikel over deze organisatie HIER!!

www.philippe.prorando.be

www.defi-nature.be

 

© Jorn van den Bogaert

© Jorn van den Bogaert

Tekstbron: informatie voor deze tekst is afkomstig uit artikelen van LANDSCHAP VZW, tijdschrift over de natuur in België en Nederland, zie www.landschapvzw.be. Op deze webpagina vindt u onderaan alle beverartikels, te downloaden als PFD: http://www.landschapvzw.be/bever

De bever en de ambachtsman… De Smaak van Schors

Klik op de volgende link http://www.ardennesauvage.be/portrait/le-gout-de-lecorce/ en bekijk de reportage van natuurfotograaf Martin Delicourt over de bever en de ambachtsman Joost van Voorden.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *